27 April 1994. In Suid-Afrika. Die eerste keer. Wat almal in Suid-Afrika die geleentheid gehad het om die regering te kon kies. Die eerste keer wat almal ten volle kon deelneem aan die proses van politieke leiers kies van die land waarin hulle gebore is.
Die eerste volledige demokrasie verkiesing is vandag, 27 jaar gelede, gehou in Suis-Afrika. Enige persoon van 18 jaar en ouer kon op hierdie dag gaan stem het vir die nuwe regering.
Hierdie was ‘n groot dag op die Suid-Afrikaanse kalender. Dit word deur baie beskryf as die dag waarop die skeiding van mense op grond van ras finaal afgeskaf is.
Dit is geag as so ‘n belangrike dag, dat hierdie dag jaarliks herdenk word as “Vryheidsdag”. Dit is dan ook een van Suid-Afrika se amptelike openbare vakansiedae.
As ons luister na mense se geleefde werklikhede, sal ons egter ook moet erken dat hierdie vryheid ongelukkig nog net ‘n politieke vryheid is, in die sin dat elkeen elke paar jaar mag stem vir die regering.
Daar is baie ongelykhede – veral ekonomiese ongelykhede – wat mense nog laat voel dat hulle nog nie werklik vry is nie. Ons almal sien ook hierdie ongelykhede oral om ons.
Op 27 April 1996 het President Nelson Mandela, in ‘n toespraak tydens Vryheidsdagvieringe, die volgende inleidende woorde gesê:
“For generations to come, the abiding image of a patient citizenry in long voting queues on 27 April 1994, will remain deeply etched in the collective memory of the nation.
“As the world held its breath, South Africans together made their mark to bring into being one of the truly remarkable events of this turbulent century. Once more, we affirmed a truism of human history: that the people are their own liberators.”
Die mense is hulle eie bevryders.
Daar word gereeld die vraag gevra: Wat beteken Vryheidsdag vir jou?
Baie mense sê dit is die viering van die afskaffing van Apartheid in Suid-Afrika. Ander beskryf dit ook as die dag waarop hulle eie persoonlike vryheid gevier word of dat dit ‘n dag is om die geleentheid om te kan besluit oor die toekoms van die land (deur te stem) te vier.
Dit is ongelukkig ook waar dat baie mense sê dat hierdie dag niks beteken vir hulle nie. Mense wat voorheen nie vryheid beleef het nie, maar ook mense wat voel hulle vryheid is van hulle af weggeneem.
“The people are their own liberators.”
Ten spyte van omstandighede wat lyk of almal nog nie vryheid het nie, kom ons werk daaraan om vryheid vir alle mense werklik te laat word. Vryheid van onderdrukking deur ander mense. Vryheid van armoede. Vryheid van die gevoel dat ek nie meer vry is nie net omdat iemand anders vry is. Vryheid, waar almal daardie vryheid kan beleef.
KoffieQ saam met FredZ 